To ΜΠΛΕ της Άννας Λεμονάκη έρχεται για τρίτη χρονιά από τη Γενεύη στο ΠΛΥΦΑ για λίγες παραστάσεις.
Πρόκειται για ένα σύγχρονο περφόρματιφ έργο όπου η γλώσσα μπλέκεται με τη μουσική. Μία ηθοποιός κι ένας μουσικός συντονίζονται και φέρνουν τον θεατή στην καρδιά της προσωπικής αλήθειας που κρύβεται πίσω από το άγχος.
Ο άνθρωπος αισθανόταν άγχος ανέκαθεν. Ωστόσο, παρατηρούμε τα γενεσιουργά αίτια του άγχους να αλλάζουν ανά τα χρόνια. Είναι διαφορετικό να αγχώνεσαι επειδή μαθαίνεις ότι η Γη δεν είναι επίπεδη αλλά στρογγυλή και να φοβάσαι μην πέσεις στο κενό, από το να ακούς την καρδιά σου να χτυπά όλο και πιο γρήγορα νομίζοντας ότι θα πάθεις καρδιακή ανακοπή.
Αντίθετα με παλαιότερες εποχές, όπου η άγνοια ήταν αυτή που απειλούσε τον άνθρωπο προκαλώντας του φόβο και άγχος, σήμερα είναι η υπερπληροφόρηση. Το ΜΠΛΕ είναι μία περφόρμανς που πραγματεύεται το ενδογενές και εξωγενές άγχος, τα ψυχοσωματικά συμπτώματά του και την ευαλωτότητα του ατόμου. Με ένα κείμενο τόσο ωμό όσο και ποιητικό αλλά και μέσα από την ενέργεια του ροκ εν ρολ, η συγγραφέας του έργου και ηθοποιός επί σκηνής, Άννα Λεμονάκη, εκθέτει εαυτόν με αφοπλιστική ειλικρίνεια, διεκδικώντας να μοιραστεί ερωτήματα πανανθρώπινα αλλά συχνά ανομολόγητα.
Κυρίαρχο στοιχείο της παράστασης είναι το νερό που θρέφει τα πάντα και για πάντα. Πηγή ζωής και αναζωογόνησης για τη φύση και τον άνθρωπο, σύμβολο εξαγνισμού και κάθαρσης, το νερό σε συνεχή ροή συντηρεί και καθαρίζει το περιβάλλον μέσα και γύρω μας, κινητοποιεί το σώμα και ωφελεί ποικιλοτρόπως την ψυχή.
To ΜΠΛΕ είναι το πρώτο μέρος μίας θεατρικής χρωματικής πενταλογίας που δημιουργήθηκε από την ομάδα θεάτρου «Bleu en Haut Bleu en Bas» (Μπλε Πάνω Μπλε Κάτω) με έδρα την Ελβετία και πρωτοπαρουσιάστηκε το 2016 στη Γενεύη. Έκτοτε, έχει φιλοξενηθεί σε θεατρικές σκηνές σε Ελλάδα, Κύπρο, Ελβετία, Γαλλία, Λίβανο, και σε μεγάλα διεθνή Φεστιβάλ (Festival La Bâtie, Festival Plein Tube κ.ά). και θα παιχτεί στo Teatro de Barrio, στη Μαδρίτη, το 2024.
Μετά την επιτυχία του τελευταίου της έργου G.O.L.D. που έκανε πρεμιέρα στο Festival de la Bâtie τον Αύγουστο του 2022, η Άννα επιστρέφει στην Ελλάδα με το Μπλε μόνο για λίγες παραστάσεις
Στην Ελβετία, μετά το Μπλε, η Άννα ανέβασε το Αιματηρό Φούξια, το Λευκό, το G.O.L.D. (Glory or Little Dreams) και τώρα ετοιμάζει το Black – What a Beaty-Full Catastrophe το οποίο θα ανέβει στην Comédie de Genève το 2025.
Παράλληλα ετοιμάζει το πρώτο της χορογραφικό έργο και ταινία Kiss and Fly.
Απόσπασμα από το κείμενο
«Ποιος φοβάται να κολυμπήσει πάνω απ’ τα φύκια της θάλασσας; Ποιος φοβάται τα δάκρυα του; ή να χαμογελάσει παραπάνω απ’όσο πρέπει; Τα γηρατειά; Τα γερασμένα όνειρα; Την ανεργία; Και φυσικά μιλάω για τη συναισθηματική ανεργία. Την ευθύνη; Να φέρεις ένα παιδί στον κόσμο; να πεις την αλήθεια στο παιδί σου; Να ανοίξεις την παλάμη σου και να αφήσεις το παιδί σου να πετάξει όπου το τραβά η όρεξη του; Na ξεχάσεις το παιδί που ήσουν κάποτε; Να πεις Όχι και να το υποστηρίξεις; Να πεις Ναι στο ρίσκο. Να πεις συγγνώμη όταν έχεις κάνει μαλακία. Συγγνώμη, έκανα μαλακία. ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΝΑ ΑΝΟΙΞΕΙ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΚΑΙ ΝΑ ΔΕΙ ΓΥΡΩ ΤΟΥ; Nα ζήσεις την ευτυχία που σου χτυπά την πόρτα; Να ανοίξεις την πόρτα, να ζήσεις έναν έρωτα παθιασμένο, θυμάστε όταν ήσασταν δεκαπέντε χρονών πώς αναψοκοκκινίζατε σε δευτερόλεπτα στα μάγουλα, στο στήθος και χάμω;
ΠΟΙΟΣ ΦΟΒΑΤΑΙ ΝΑ ΖΗΣΕΙ ΜΙΑ ΖΩΗ ΟΡΜΟΝΙΚΑ ΖΩΝΤΑΝΗ;»
Σημείωμα Άννας Λεμονάκη
40 εκατομμύρια ενήλικες Ευρωπαίοι από 18 εώς 54 ετών υποφέρουν από διαταραχές άγχους. Τι συμβαίνει όταν ξαφνικά γινόμαστε προσεκτικοί με τη ζωή και αντί να τη ζούμε μετατρεπόμαστε σε απλούς θεατές; H πρώτη μας όρεξη είναι να βουτήξουμε στη θάλασσα, αλλά το νερό είναι κρύο. Και δε θέλουμε να πάρουμε το ρίσκο μιας ωκεανικής γρίπης. Προσέχουμε και στερούμαστε τον ωκεανό. Νιώθω την ανάγκη να δηλώσω ότι οι διαταραχές άγχους σε οποιαδήποτε μορφή οφείλουν να είναι δημόσιο θέμα και γι’ αυτό το λόγο αποφάσισα να κάνω αυτό το έργο. Όσο περισσότερο και ανοιχτά μιλήσουμε για τα προσωπεία του άγχους (κρίσεις πανικού, φοβίες, μετατραυματικό στρες…) τόσο πιο εύκολα θα καταλάβουμε ότι αυτή η μαύρη επιφάνεια στο βυθό της θάλασσας δεν είναι παρά φύκια και τίποτα άλλο. Το ΜΠΛΕ είναι ένα μανιφέστο λέξεων και ήχων ενάντια στον στιγματισμό που συνοδεύει τις ψυχικές ασθένειες.
Κάθε δημιουργία είναι για μένα η ευκαιρία να πάρω ένα ρίσκο. Ρισκάρω διαλέγοντας θέματα που με φοβερίζουν. Πρόκειται για θέματα που θεωρώ ιλιγγιώδη. Στη δουλειά μου ως σκηνοθέτιδα, συγγραφέας και ηθοποιός δουλεύω πάντα βάζοντας στο επίκεντρο τις αντιθέσεις. Πέρασμα από τη σιγουριά στην αβεβαιότητα, από την τρυφερότητα στη σκληρότητα, από ένα στενό πέρασμα σε έναν χώρο τεράστιο, από τον ρομαντισμό στη χυδαιότητα, από τη σιωπή στην κραυγή, από την ένταση στη νηνεμία, από το θέατρο στο αντιθέατρο. Είναι ακριβώς σε αυτά τα τοπία που βρίσκω υλικό για εξερεύνηση.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΝΝΑΣ ΛΕΜΟΝΑΚΗ
Η Άννα γεννήθηκε στην Αθήνα. Μεγαλώνει στον Παναμά, την Κρήτη και την Αθήνα. Αποκτά πτυχίο Πολιτικών Επιστημών στην Αθήνα και το Μπέργκεν το 2006 και μεταπτυχιακό τίτλο Κοινωνιολογίας και Μέσων από το πανεπιστήμιο του Φριμπούρ. Σπουδάζει στη Θεατρική Σχολή Serge Martin (Γενεύη) και αποφοιτεί το 2013. Παρακολουθεί εργαστήρια με τη Susan Batson στο Interkunst (Βερολίνο, 2014 και 2017), με τον Ανδρέα Μανωλικάκη (Πρόεδρος του Actors Studio, Νέα Υόρκη) στην Αθήνα και με τον Damian De Schrijver (TgStan, Βέλγιο) στη Γενεύη το 2018. Ακολουθεί το CAS στην Υποκριτική και τη Δραματουργία Κειμένου στο HETSR και στο πανεπιστήμιο της Λωζάνης (2018-2020).
Η Άννα ερμηνεύει για τη Λένα Κιτσοπούλου ρόλους στο Χαίρε Νύμφη (2013), στο Κοκκινοσκουφίτσα – Το πρώτο αίμα (2015) και στο Cry (2018-2021) στο θέατρο Saint-Gervais της Γενεύης και στο Θέατρο Τέχνης. Συνεργάζεται μεταξύ άλλων με τους Philippe Quesne, Νίκο Καραθάνο, Adina Secretan, τη θεατρική εταιρία Cie Daniel Blake για το θεατρικό εγχείρημα Opa (2ο βραβείο – PREMIO 2017). Στο σινεμά παίζει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην ταινία La nuit est encore jeune [Η νύχτα είναι ακόμη μεγάλη], σκηνοθετημένη από τον Indika Udugampola με καταγωγή από τη Σρι Λάνκα (Βραβείο του Υποσχόμενου Σκηνοθέτη στο Διεθνές Φεστιβάλ του Κολόμπο, 2015). Ιδρύει την πειραματική εταιρία θεάτρου και μουσικής Cie Bleu en Haut Bleu en Bas μαζί με τον μουσικό Samuel Schmidiger (2015) και παρουσιάζει τα πρώτα δύο μέρη από την πενταλογία της, BLEU και FUCHSIA SAIGNANT στο φεστιβάλ La Bâtie το 2019 και το τρίτο μέρος BLANC (Βραβείο του SSA, 2020) στο Le Grütli (2021). Παρουσιάζει την παράσταση P.E.T.U.L.A. bye bye (2017) στο θέατρο Saint-Gervais και στο ΚΕΤ της Αθήνας. Είναι καλεσμένη από το θέατρο Le Poche και σκηνοθετεί το θεατρικό έργο SAPPHOx, γραμμένο από την Sarah-Jane Moloney (2020). Το 2002 παρουσιάζει το G.O.L.D. στο φεστιβάλ La Bâtie. Εργάζεται ως συγγραφέας και δραματουργός για το χορευτικό έργο Bis N.S (as usual) του χορογράφου Ιωάννη Μανταφούνη στην Όπερα της Λυόν (2021) και το έργο A la carte στο Frankfurd Dresden Ballet Company (2023). Το 2023/2024 κάνει την χορευτική-αναρριχητική περφόρμανς και ταινία Kiss and Fly στο Λεωνίδιο και στην Ταρίφα και ετοιμάζει το έργο Black : What a Beauty-Full Catastrophe (2025, Comédie de Genève,Γενευή).
Συνεντεύξεις
LIFO
Η ίδια γράφει και σκηνοθετεί τα έργα της, αλλά η διαδικασία που τη χαροποιεί είναι η δεύτερη, να μπορεί να συνθέτει τις παραστάσεις της συλλογικά και επί σκηνής. Είναι η μόνη Ελληνίδα που δραστηριοποιείται στο θέατρο σε αυτή την πλευρά της Ελβετίας και ζητώ να μάθω τι σημαίνει αυτό για έναν ξένο, πώς προσεγγίζει το σύστημα.
EΦΗΜΕΡΙΔΑ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΚΤΩΝ
Οσοι αναρωτιέστε γιατί το όνομα δεν μας είναι οικείο, ο λόγος είναι απλός: η Αννα έχει ως έδρα τη Γενεύη εδώ και πολλά χρόνια. Εκεί, στο πλαίσιο του ιστορικού Φεστιβάλ La Bâtie, παρουσίασε τη νέα της δουλειά «G.O.L.D.», μια σπουδή πάνω στην αποτυχία με ποίηση, χιούμορ και ευαισθησία, και μια λαμπρή ομάδα περφόρμερ – μακάρι να το δούμε και στην Αθήνα.
Αμέσως μετά την τελευταία παράσταση, εν θερμώ, στην αυλή ενός υπέροχου θεάτρου πλάι στο ποτάμι, μιλήσαμε για την πορεία της. Ιδού η Αννα Λεμονάκη, μια χαρισματική καλλιτέχνις της διασποράς.
Κριτικές
ελculture
Παρόλο που η περιγραφή της -όντως ζοφερής- θεματικής του «Μπλε» θα μπορούσε να κάνει κάποιον να περιμένει ένα θέαμα σχεδόν δυσάρεστο, αυτό διόλου δεν συμβαίνει. Αυτή ακριβώς η εγγύτητα που εγκαθιδρύει η δημιουργός του ανάμεσα σε εμάς και την ίδια, οδηγεί σε μια συνθήκη λυτρωτική. Σαν οι φόβοι μας, τοποθετημένοι μέσα από το άγγιγμά της δίπλα στους φόβους των άλλων, αλλά και τους δικούς μας, να απαλύνονται. Σαν ο ίδιος ο εκδημοκρατισμός του τραύματος να το εξορκίζει. Σαν αυτή η υγρασία που πλημμυρίζει τη σκηνή να δημιουργεί μια μήτρα εντός της οποίας να μπορούμε να εκτεθούμε με ασφάλεια. Κι αν ακόμα η ένταση φέρει στα μάτια μας ένα δάκρυ, το πιθανότερο είναι πως θα εγκαταλείψουμε την αίθουσα με ένα χαμόγελο.
